Ocena ryzyka zawodowego – jak powinna wyglądać?

Zastanawiasz się, czym jest ocena ryzyka zawodowego i kto może jej dokonać? Chcesz się dowiedzieć, jak krok po kroku, wygląda procedura i jakie elementy wchodzą w jej skład? W takim razie zapraszamy do lektury naszego krótkiego poradnika. 

Zacznijmy od definicji

Pod pojęciem ryzyka zawodowego rozumiemy prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń, wywołujących negatywne skutki zdrowotne u pracowników. Oznacza to, że ocena ryzyka zawodowego nie jest jedynie „papierkiem” wymaganym przez organy nadzoru. Stanowi ona odzwierciedlenie prawdziwych warunków i wynikających z nich zagrożeń, jakie występują na danym stanowisku. 

Kto może przeprowadzać ocenę ryzyka?

Odpowiedź na to pytanie zależy od wielkości przedsiębiorstwa:

• jeśli jest to niewielka firma, a pracodawca ma wiedzę na temat rodzaju oraz technologii pracy osób przez niego zatrudnionych, może wykonać ocenę ryzyka zawodowego samodzielnie,
• w przypadku większych przedsiębiorstw dokonują jej specjaliści ds. BHP, eksperci zewnętrzni albo kompetentni pracownicy.

O czym warto pamiętać?

Przeprowadzając ocenę ryzyka zawodowego, należy kierować się zdrowym rozsądkiem, starając się w możliwie prosty sposób oszacować i zidentyfikować istniejące zagrożenia. Warto też pamiętać, że niezależnie od tego, jak duża jest firma i kto podejmie się tego zadania, odpowiedzialność prawna za prawidłowe przeprowadzenie oceny spoczywa zawsze na pracodawcy. 

Ocena ryzyka zawodowego krok po kroku

Wiele firm przeprowadza ją zgodnie z tzw. zasadą pięciu kroków. Jest to sposób szeroko stosowany zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej.

Krok 1 – zebranie informacji

Aby przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego, należy poznać odpowiedzi na następujące pytania: 

1. Jakie stanowiska istnieją w firmie i które przepisy oraz normy ich dotyczą?
2. Kto wykonuje na nich pracę i jakie operacje technologiczne podejmuje?
3. Które narzędzia, materiały i maszyny są wykorzystywane w firmie? Jakiego rodzaju zagrożenia wyszczególniono w ich instrukcjach obsługi?
4. Czy występują czynniki uciążliwe, szkodliwe lub niebezpieczne – a jeśli tak, to jakie?
5. Na które zagrożenia wskazuje dokumentacja wypadków i chorób zawodowych?
6. Jakie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej stosowane są na stanowiskach pracy?

Krok 2 – identyfikacja zagrożeń 

Kolejnym etapem jest określenie rodzajów zagrożeń, jakie związane są z konkretnymi stanowiskami. Oto przykłady czynników, które bierze się pod uwagę: 

• kontakt z ruchomymi częściami maszyn, temperaturą, prądem,
• nierówne lub śliskie podłogi,
• praca na wysokości lub w niewygodnej pozycji,
• narażenie na pył, hałas, drgania, promieniowanie elektromagnetyczne itp.

Krok 3 – oszacowanie ryzyka zawodowego

Takiej oceny można dokonać między innymi na podstawie Polskiej Normy PN-N-18002. Wyróżnia ona:

• ryzyko małe,
• średnie,
• duże.

Pierwsze dwa przypadki są dopuszczalne. Jeśli natomiast mamy do czynienia z trzecim, konieczne jest wprowadzenie zmian, które zapewnią pracownikom bezpieczeństwo.

Krok 4 – określenie działań zmniejszających ryzyko 

Zadaniem pracodawcy jest dążenie do zminimalizowania różnych rodzajów zagrożeń. Zasadą jest, że zaczyna się od tych, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest najwyższe. Stosowanie środków ochrony osobistej uznawane jest za ostateczność. Warto pamiętać, że jeżeli stopień ryzyka określono jako duży, czynności zmierzające do jego zniwelowania muszą być podjęte w trybie natychmiastowym.

Krok 5 – udokumentowanie oceny ryzyka zawodowego

Ostatnim etapem jest wykonanie dokumentacji zgodnie z § 39 a ust. 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Powinna ona zawierać następujące elementy:

• opis analizowanego stanowiska pracy,
• wyniki oceny ryzyka dla każdego z badanych czynników,
• środki, jakie podjęto celem zwiększenia poziomu bezpieczeństwa,
• datę i podpis.

Szukasz fachowców? Sprawdź nas!

Teraz, kiedy wiesz już, jak wygląda ocena ryzyka krok po kroku, będzie Ci łatwiej zapewnić bezpieczeństwo pracownikom Twojej firmy. Jeśli chcesz, by ktoś wykonał ją w Twoim imieniu, skorzystaj z naszej oferty. Gwarantujemy, że zrealizujemy to zadanie szybko, sprawnie i fachowo.